فقه

کارنامه فقهی شهید بهشتی

نویسنده: علی بوداغی

مقدمه: مقصود از کارنامه فقهی، مجموعه فعالیت‌های علمی و عملی است که همزمان با تحصیل فقه و نیل به درجه اجتهاد یا پس از آن، توسط فقیه صورت می‌گیرد و به پویایی و رشد فقه کمک می‌کند. یکی از فقهای معاصر که شخصیت سیاسی و اجتماعی او، شخصیت علمی و فقهی‌اش را تحت تاثیر قرار داده، شهید آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی است. فعالیت‌های فقهی شهید بهشتی، در دو حوزه کلان، قابل بررسی است: حوزه «تفقه در احکام» و حوزه «اقامه احکام». در این نوشتار، ابتدا از فعالیت‌های علمی ایشان مانند تدریس، تالیف، تحقیق (تفقه) و سپس فعالیت‌های اجرایی و تصدی مسئولیت‌های حکومتی (اقامه)، سخن به میان می‌آید.

امور  غیر لازم در فقاهت و اجتهاد (پاسخ به شبهاتی پیرامون مجتهد بودن شهید بهشتی)

نویسنده: محمدحسین نوری

مقدمه: شهید آیت‌الله دکتر بهشتی، شخصیتی اندیشمند و جامع است که در زمینه‌های مختلفی فعالیت داشته و همواره به اسلام و مسلمین خدمت کرده است. یکی از ویژگی‌های شهید بهشتی، فقاهت و اجتهاد ایشان است؛ یعنی شهید بهشتی از نظر علمی به درجه فقاهت و اجتهاد رسیده بودند و می‌توان ایشان را مجتهد مسلم نامید. اثبات این ادعا موضوع این یادداشت نیست و البته کار مشکلی نیست و می‌توان با استفاده از شواهدی مانند ملاحظه سیر علمی ایشان و فعالیت‌های فقهی مختلف و تدریس برخی کتب فقهی، بررسی برخی آثار به جامانده از ایشان و نظرات عمیق فقهی در برخی ابواب، انتصاب ایشان به بالاترین مقام قضایی کشور که مشروط به اجتهاد است، شهادت برخی اساتید و بزرگان مراجع در مورد اجتهاد ایشان و… مجتهد بودن شهید بهشتی را ثابت کرد.

شهید بهشتی؛ از طلبگی تا اجتهاد

نویسنده: علی بوداغی

مقدمه: تحصیلات فقهی و اصولی شهید بهشتی، منحصر در دو حوزه علمیه قدیمی و مهم چند قرن اخیر بود؛ حوزه اصفهان و قم. حوزه قم، از زمان حیات ائمه اطهار علیهم‌السلام و حوزه اصفهان، از اواسط دوره صفویه پذیرای مشتاقان علم است. شهید بهشتی که خود، متولد اصفهان بود، تحصیل را از همین شهر، آغاز کرد.